10 từ ngữ mà không thể dịch ra bằng ngôn ngữ khác

Đây đều là những từ wordporn – chỉ có thể hiểu qua khái niệm hoặc mô tả mà thôi.

Không chỉ tiếng Việt mà tiếng Anh hay bất cứ ngôn ngữ nào trên thế giới cũng có những từ ngữ riêng mà không một từ nào trong ngôn ngữ khác có thể diễn tả được.

Đó là lúc bạn cần đến Wordporn. Hiểu đơn giản, wordporn là một thuật ngữ chỉ việc định nghĩa lại từ ngữ qua khái niệm hoặc mô tả mà bạn khó lòng có thể tìm được 1 từ tương ứng trong các ngôn ngữ khác.

Với sự yêu thích dành cho Wordporn – nữ họa sĩ Marija Tiurina đã thực hiện một series tranh mang tên Unstranslatable Words (tạm dịch: Những từ ngữ không thể phiên dịch) tổng hợp các từ mà cô thích thú, chắt lọc từ nhiều ngôn ngữ trên thế giới.

Palegg – Bạn có thể bỏ tất cả mọi thứ lên trên lát bánh mì

Theo tiếng Na Uy gốc, “Palegg” – chỉ việc bạn hoàn toàn có thể đặt tất cả mọi thứ lên lát bánh mì, miễn sao là chúng vừa vặn trong cái khuôn bé nhỏ đó, từ những miếng dưa muối, cà chua, phô mai hay gà tây, rau xanh, thịt xông khói…

Nếu như người Anh đi khắp nơi trên thế giới và nói rằng “Anything and everything that you can put on a slice of bread”, thì người Na Uy chỉ cần dùng từ “Palegg”. Khá thú vị bởi bánh mì kẹp là món ăn được người ta dùng trên khắp thế giới, chính vì thế bạn có thể thử dùng từ wordporn này ở nhiều nơi khác nhau, chỉ cần một từ người ta có thể hiểu được bạn đang muốn nói gì.

Baku-shan – chỉ một cô gái xinh đẹp, miễn là bạn nhìn cô ấy từ… phía sau

Tại Nhật Bản, người ta dùng từ “Baku-shan” – chỉ những người con gái khi nhìn từ đằng sau thì thấy đáng yêu, xinh đẹp nhưng khi nhìn từ phía trước, cô ấy không thực sự yêu kiều.

Chắc hẳn bạn sẽ không muốn dùng nhiều lời lẽ để chê bai một cô gái dù rằng lời nói ấy tế nhị đến đâu. Và người Nhật nói “Baku-shan”, vậy thôi bạn đã đủ hiểu họ cảm nhận gì về những cô gái kia rồi

Schlimazl – chỉ những người mắc hội chứng “xui xẻo kinh niên”

“Schilimazl” – một thứ ngôn ngữ cổ ở vùng Trung Đông Âu, ngôn ngữ Yiddish. “Schilimazl” nói về một người luôn gặp một chuỗi xui xẻo nối tiếp nhau liên tục ngày này qua ngày khác dường như không có điểm kết.

Nữ họa sĩ Marija Tiurina đã thể hiện những điều xui xẻo đó bằng đám mây đen bủa vây quanh cô gái, cho dù cô gái có mặc đẹp, đầu tóc chải gọn đến mấy thì vẫn bị thấm lấy những giọt nước mưa và đầu tóc vẫn bị rối bời. Thật khó chịu với những ngày xui xẻo đó, và càng tủi thân hơn khi chúng chỉ đến với mỗi mình ta.

Age otori – ai trông cũng có phần “ngô nghê” hơn sau khi cắt tóc

Theo tiếng Nhật, Từ “Age otori”  thể hiện vẻ đẹp có phần gì đó chẳng thể ưng ý nổi, hay còn gọi là vô cùng ngố sau khi bạn cắt tóc, đặc biệt là phần mái bị cắt hỏng.

Mỗi lần đi cắt tóc bạn có hồi hộp chờ đợi thành quả không? Hoặc là mình sẽ trở nên đẹp hơn ngàn lần hoặc là mình sẽ xấu đi trăm phần?. Ấy thế mà chẳng đẹp, chẳng xấu, chúng lại trở nên… “ngố” hơn, nó hài hước tới mức bạn chẳng còn muốn chiêm ngưỡng mình trong gương nữa.

Schadenfreude – ám chỉ cảm giác thỏa mãn, vui sướng khi nhìn thấy ai đó gặp bất hạnh

“Schadenfreude” theo tiếng Đức, được dùng để ám chỉ cảm thấy thích thú, thỏa mãn khi thấy ai đó gặp xui xẻo, bất hạnh.

Dù được thể hiện ra ngoài hay đơn giản chỉ nằm trong suy nghĩ thì đây luôn được coi là cảm xúc tiêu cực của con người. Marija Tiurina đã thể hiện điều này qua những khuôn mặt mang nụ cười xấu xa, khiến bất cứ ai rơi vào tình huống đó cũng cảm thấy tồi tệ chồng chết tồi tệ

Cafuné – chỉ hành động luồn tay qua mái tóc ai đó một cách dịu dàng

Đây là một từ cổ của người Thổ Nhĩ Kỳ, “Cafuné” – ám chỉ việc bạn luồn tay nhẹ nhàng qua mái tóc xoăn, bồng bềnh của ai khác.

Một hành động tình cảm và được thể hiện một cách dịu dàng. “Cafuné” là một từ wordporn thú vị, được nữ họa sĩ thể hiện bằng hình ảnh một cô gái có mái tóc vàng bồng bềnh được người ta chạm tay vào mái tóc nhạ nhàng.

Gufra – chỉ lượng nước bạn có thể hứng trong lòng bàn tay

Khi nước được hứng trọn trong lòng bàn tay, cho dù vơi đi hay đầy lên, nó vẫn được gọi là “Gufra” theo tiếng Ả rập với đủ thứ dáng hình.

Hứng những giọt nước người ta cảm nhận đang hứng một điều gì đó vô cùng kì diệu, dù đó chỉ là một thứ gì đó tinh khiết, mỏng manh, dễ rơi ra khỏi bàn tay.

Duende – sức mạnh bí ẩn của một tác phẩm nghệ thuật đủ làm lay động lòng người

Một sức mạnh bí ẩn nằm sâu bên trong những nét vẽ, nốt nhạc hay ngôn từ… cũng đủ khiến con người ta ngất ngây. Người Tây Ban Nha gọi đó là “Duende”, đó là sự rung động bí ẩn và ấm áp của trái tim ta đối với một tác phẩm nghệ thuật nào đó.

Giữa nghệ thuật và trái tim con người luôn có một sơi dây cảm xúc vô hình, rất mong manh, nhưng rất dẻo dai. Qua từng nét vẽ của Marija Tiurina, người ta thấy được nét đẹp nào đó trong dòng cảm xúc rung động vô hình này.

Luftmensch – những người hay mơ mộng, lúc nào cũng như ở trên mây

“Luftmensch” theo thứ ngôn ngữ cổ ở vùng Trung Đông Âu, ngôn ngữ Yiddish, nó mô tả về một kẻ mộng mơ, thích lang thang lên tận chín tầng mây.

Hẳn đây là một thứ cảm xúc vô cùng tuyệt diệu và những người nghệ sĩ như Marija Tiurina luôn muốn được chạm tới. Họ được thả hồn và thỏa thích sáng tạo trên “tầng mây thứ chín” đó. “Luftmensch” là một từ đẹp trong vốn từ wordporn của Marija Tiurina.

Tretar – chỉ hành động rót nước lần hai, lần ba

Nếu như trong tiếng Thụy Điển, người ta nói “far” nghĩa là một tách cà phê, “patar” nghĩa là rót đầy tách, và sự kết hợp của hai từ này sẽ tạo nên “Tretar” – nghĩa là lần rót thứ hai hoặc thứ ba.

Những tách cà phê như được vẽ nên một cách hấp dẫn hơn qua sự sáng tạo của nữ họa sĩ. Người ta cùng nhau thưởng thức những tách trà, tách cà phê, và cùng thưởng thức sự phong phú của ngôn ngữ bằng cách nói “Tretar”.

Theo Trí Thức Trẻ